اوپن استریت مپ یک نرم افزار آزاد است که به کمک آن می‌توانید نقشه کشورهای مختلف دنیا را ببینید. در شهرهای آنها گشت و گذار و کنید و مکان‌های مختلف را مشاهده فرمایید. مثل بزرگراه‌ها، خیابان‌ها، مراکز خرید، داروخانه‌ها، بیمارستان‌ها، ادارات، سازمان‌ها و بسیاری دیگر از مکان‌ها. در اوپن استریت مپ می‌توانید حتی عوارض مختلف را نیز مشاهده کنید مثل درخت‌ها، جنگ‌ها، بیابان‌ها، رودخانه‌ها و غیره. حتی عناصر شهری نیز مانند تیرهای چراغ برق، چراغ‌های راهنما، دوربین‌های کنترل سرعت، سطل آشغال‌ها، پلاک ساختمان‌ها و بسیاری موارد دیگر قابل مشاهده است. اما چیزی که بیش‌از این اوپن استریت مپ را اینقدر محبوب کرده امکان ویرایش همگانی آن است چرا که همه کاربران دنیا بدون هیچ محدودیتی می‌توانند نقشه منطقه مورد نظر خود را ویرایش کنند و این تغییرات بدون هیچ‌گونه تاخیری در نقشه بروز خواهد شد. اگر بخواهیم به طور خلاصه بگوییم، اوپن استریت مپ چیزی مثل ویکی‌پدیا است اما فقط مختص نقشه می‌باشد.
تاریخچه اوپن استریت مپ
در سال ۲۰۰۴ (برابر ۱۳۸۳ شمسی) تعداد نقشه‌های انحصاری زیاد بود. پروژه‌های دولتی و مالیات زیادی مانند «آژانس ملی نقشه‌برداری انگلستان» در انگلیس و سایر کشورها وجود داشت که متاسفانه استفاده از آنها به صورت آزاد وجود نداشت. در همان سال‌ها «استیو کوست» ۲۴ ساله که موفقیت پروژه «ویکی‌پدیا» را دیده بود، به دنبال تاسیس یک نرم‌افزار مشابه ویکی‌پدیا اما متمرکز بر روی داده‌های جغرافیایی بود. از نظر استیو نیاز بود که داده‌های نقشه‌ها بصورت عمومی در دسترس همگان باشند و مثل ویکی‌پدیا هر کسی بتواند نقشه‌ها را ویرایش کند و از طرفی انحصار داده‌ها نیز به مذاق وی خوش نمی‌آمد. سرانجام استیو کوست پروژه اوپن استریت مپ را با تمرکز بر روی نقشه‌برداری از انگلستان بنیان‌گذاری کرد. امروز (۱۴۰۱) این پروژه ۱۸ سال دارد و بسیاری از نرم‌افزارهای مسیریاب ایرانی و خارجی از این پروژه استفاده می‌کنند.
اهدای نقشه
در آوریل ۲۰۰۶ (برابر فروردین ۱۳۸۵) «بنیاد اوپن‌استریت‌مپ» با هدف تشویق به رشد، توسعه و توزیع داده‌های رایگان جغرافیایی ، ارائه اطلاعات مربوط به داده‌های مکانی برای استفاده و اشتراک گذاری همگانی ایجاد شد. محبوبیت اوپن استریت مپ رشد چشمگیری داشت.
- در دسامبر سال ۲۰۰۶ (برابر آذر ۱۳۸۵) شرکت یاهو! تأیید کرد که اوپن‌استریت‌مپ می‌تواند از عکس‌برداری هوایی یاهو به عنوان زمینه ای برای تولید نقشه استفاده کند.
- در آوریل ۲۰۰۷ (برابر فروردین ۱۳۸۶) شرکت اطلاعات پیمایش خودرو (AND) مجموعه داده‌های کامل جاده‌های هلند و داده‌های جاده‌های اصلی هند و چین را به این پروژه اهدا کرد.
- در ماه مارس ۲۰۰۸ (برابر اسفند ۱۳۸۶) اوپن استریت مپ اعلام کرد که ۲٫۴ میلیون یورو بودجه سرمایه‌گذاری از طرف شرکت «CloudMade»، یک شرکت تجاری که از داده‌های اوپن‌استریت‌مپ استفاده می‌کند، دریافت کرده‌اند.
- در نوامبر ۲۰۱۰ (برابر آبان ۱۳۸۹) بینگ، در اتفاقی بسیار بزرگ مجوز خود را تغییر داد تا اجازه دهد اوپن استریت مپ از تصاویر ماهواره‌ای خود برای تهیه نقشه استفاده کند.
رشد و توسعه
محبوبیت اوپن استریت مپ رشد بسیار چشمگیری داشت بطوری‌که:
- در سال ۲۰۰۵ (برابر ۱۳۸۴) یعنی چند ماه پس از شروع پروژه تعداد ۱،۰۰۰ کاربر (مشارکت کننده) ثبت‌نام کردند.
- این عدد در سال ۲۰۰۶ (برابر ۱۳۸۵) به ۳،۰۰۰ نفر ر سید.
- افزایش کاربران اوپن استریت مپ باعث شد تا در اولین رویداد «وضعیت نقشه» که در سال ۲۰۰۷ (برابر تیر ۱۳۸۶) در شهر منچستر انگلستان برگزار شد، تعداد ۹،۰۰۰ نفر ثبت‌نام کنند. از حامیان این رویداد می‌توان به گوگل، یاهو! و مولتی‌مپ اشاره کرد.
- در دسامبر ۲۰۰۷ (آذر ۱۳۸۶) تعداد کاربران اوپن استریت مپ به ۲۰،۰۰۰ نفر رسید.
- در فوریه ۲۰۰۸ (بهمن ۱۳۸۶) تعداد ۲۵،۰۰۰ نفر در اوپن استریت مپ ثبت‌نام کردند.
- در مارس ۲۰۰۹ (اسفند ۱۳۸۷) شمار کاربران به ۱۰۰،۰۰۰ نفر رسید.
- در سال ۲۰۱۲ (برابر ۱۳۹۱)، با پولی شدن گوگل مپس، چندین وب سایت برجسته به جای استفاده از نقشه گوگل، خدمات خود را به اوپن‌استریت‌مپ تغییر دهند. از جمله مهمترین آنها «Foursquare» و کریگزلیست بودند که با اوپن‌استریت‌مپ سازگار شدند. همچنین شرکت اپل، قرارداد خود با گوگل را لغو کرده و یک پلت فرم نقشه‌برداری خود ساخته، با استفاده از داده‌های «تام‌تام» و «اوپن‌استریت‌مپ» راه اندازی کرد.
- در ژانویه ۲۰۱۳ (دی ماه ۱۳۹۱) تعداد ۱،۰۰۰،۰۰۰ نفر از سراسر دنیا در اوپن استریت مپ ثبت‌نام کرده بودند و مشارکت می‌کردند.
- امروزه (۲۰۲۳ برابر ۱۴۰۲) اوپن استریت مپ تقریبا ۱۱،۰۰۰،۰۰۰ نفر مشارکت کننده دارد.
استفاده کننده‌گان
همانطور که گفتیم امروزه تقریبا ۹ میلیون نفر مشارکت کننده، در ویرایش نقشه‌های اوپن استریت مپ سهیم هستند. عدد دقیق آن ۸،۸۹۲،۹۴۸ است که می‌توانید از این آدرس مشاهده کنید. این حجم از کاربران کار را به جایی رسانده که در خیلی از مواقع، اطلاعات موجود در اوپن استریت مپ خیلی دقیق‌تر و بهتر از نقشه گوگل است. هزینه استفاده از نقشه گوگل نیز باعث شده کاربران برجسته‌ای از اوپن استریت مپ استفاده کنند. برجسته‌ترین این کاربران فیسبوک، اپل، مایکروسافت، آمازون، اوبر، اسنپ‌چت، ویکی‌مدیا، مپس‌می و … هستند. در ایران نیز بسیاری از شرکت‌ها، سازمان‌ها، ادارات دولتی، وزارت‌خانه‌ها، سایت‌های شخصی و … از اوپن استریت مپ استفاده می‌کنند. اسنپ، تپسی، بلد، نشان و … نرم‌افزارهایی هستند که برای مسیریابی از نقشه‌های اوپن استریت مپ استفاده می‌کنند.
رویدادها
۹ آگوست ۲۰۰۴ (برابر ۱۹ مرداد ۱۳۸۳) تاریخ ثبت دامنه OpenStreeMap.org است. کاربران و طرفداران اوپن استریت مپ هر ساله این روز را گرامی می‌دارند و به بهانه این روز اقدام به نقشه‌کشی عمومی، برگزاری سمینار، وبینار، رویداد و … می‌کنند. هرساله کنفرانسی تحت عنوان “State Of the Map“ در شهرهای مختلف دنیا برگزار می‌شود. از طریق آدرس زیر می‌توانید رویدادهای مربوط به جشن تولد اوپن استریت مپ را مشاهده کنید :
رویدادهای سالگرد اوپن استریت مپ
۱۷ سالگی اوپن استریت مپ
در سال ۱۴۰۱ در ایران به مناسبت جشن ۱۷ سالگی اوپن استریت مپ یا هفدهمین سالگرد اوپن استریت مپ رویدادی توسط اعضای گروه «دورهمی گنو» و مشارکت‌کنندگان فعال اوپن استریت مپ برگزار شد. در این رویداد ۷ روزه ارائه‌های مختلفی در مورد موضوعات مختلف انجام شد. موضوعات به شرح زیر بود:
- معرفی OSM / یادی از محمدرضا نوروزی / توضیحاتی درباره برنامه روزهای بعد
- آموزش رسم جاده در اوپن استریت مپ
- آموزش درج کسب و کارها در اوپن استریت مپ
- ویرایش بشردوستانه
- آموزش روش‌های مشارکت در اوپن استریت مپ
رابطه‌ها و رسم ساختمان‌های پیچیده در اوپن استریت مپ(لغو شده)- سالی که گذشت؛ سال پیش رو
رویداد جشن هفده سالگی اوپن استریت مپ
۱۸ سالگی اوپن استریت مپ
در سال ۱۴۰۱ در ایران به مناسبت جشن ۱۸ سالگی اوپن استریت مپ یا هجدهمین سالگرد اوپن استریت مپ رویدادی توسط گروه «دورهمی گنو» برگزار شد. در این رویداد که بصورت آنلاین برگزار شده بود، افرادی شرکت کردند و در حین مراسم ضمن معرفی اوپن استریت مپ یا او.اس.ام به آموزش نحوه رسم نقشه در اوپن استریت مپ پرداختند. رسم جاده و نقشه رودها دو موضوعی بود که در مورد آن توضیح داده شد. در ادامه به دنبال نکوداشت تولد هجده سالگی اوپن استریت مپ، شرکت‌کنندگان اقدام به نقشه‌کشی کرده و در بهبود داده‌های موجود مشارکت کردند.
رویداد جشن هجده سالگی اوپن استریت مپ
۱۹ سالگی اوپن استریت مپ
متاسفانه در سال ۱۴۰۲برای حشن ۱۹ سالگی اوپن استریت مپ هیچ رویداد یا بزرگداشتی برگزار نشد.
نتیجه‌گیری
در این مقاله در مورد «اوپن استریت مپ» و «تاریخچه اوپن استریت مپ» توضیح دادیم. در ادامه شرکت‌های بزرگ داخلی و خارجی را معرفی کردیم که از خدمات اوپن استریت مپ استفاده می‌کنند. همچنین رویدادهای مختلف برگزار شده در ایران را نیز معرفی و بررسی کردیم. در ادامه فیلم‌هایی در خصوص آموزش اوپن استریت مپ نیز معرفی کردیم. امیدواریم از این مقاله لذت کافی را برده باشید. نگارش این مقاله با احتساب زمان تحقیق و مطالعه، تقریبا ۳ ساعت زمان برده است که امیدواریم مفید واقع شده باشد. لطفا نظر خود را در مورد مقاله مطرح بفرمایید. همچنین اگر شما هم برای گرامی داشت سالگرد اوپن استریت مپ، اقدام به کاری کرده‌اید ما را مطلع فرمایید. اگر هم اسم شرکت یا سازمانی که از خدمات اوپن استریت مپ استفاده می‌کند فراموش شده، در قسمت نظرات برای ما ثبت کنید.
